سخنرانی رییس جمهور در مراسم اعطای جایزه ملی محیطزیست (در روز یکشنبه 17 خرداد 94)، ذیل سه محور اساسی مطرح شد ؛
1-اشاره به اهمیت مساله محیطزیست و تاکید بر مسئولیت همگانی
2-رابطه اخلاق دینی و محیطزیست
3-رابطه مساله محیطزیست و تحریمها
و بصورتهای مختلف قابل برداشت است.
برداشت نخست- به نظر میرسد ایشان با طرح دو مورد نخست، قصد دارند بار بیشتر مسئولیتها را به مردم منتقل کنند و دولت را با ذکر چند مصداق در زمینه اصلاح سیستم سوخت و تلاش برای رسیدگی به وضعیت تالابها و اشاره ضمنی به کمکاریهای صورت گرفته در سالهای پیش، مبرا جلوه دهند. کار جایی بیخ پیدا کرد که رییس دولت، راهکار نهایی در حل مسائل محیطزیستی را موکل به رفع تحریمها دانست.
برداشت دوم- در این سخنان و اظهارات اخیر دیگر مسئولان کشور، حتی در واکنشهای دلواپسان به سخنرانی روحانی، یک مساله روشن است و آن اینکه دیگر هیچکس نمیتواند منکر بحرانی بودن وضعیت محیطزیست در ایران باشد (گرچه هنوز آن را مساله میبینند و نه بحران). با این وجود به نظر میرسد شجاعت لازم برای پذیرفتن مسئولیتها و اراده کافی برای اتخاذ راهکارهای عملی هنوز وجود ندارد و رواج مقصریابی در ادبیات دولتمردان (و هم منتقدانشان در جبهه دلواپسی)، بدیهی است.
برداشت سوم- از آنجایی که معمولا حسابگریهای عرفی، اجازه بیپرده سخن گفتن را به ما نمیدهد، گمان میکنم اشاره به مساله تحریمها و رابطهاش با محیطزیست در سخنان اخیر رییس جمهور، مفری شد برای همه حرفهایی که میشد گفت و گفته نشد. در واقع پر بیراه نیست اگر بسیاری از مشکلات محیطزیستی (و نه همه آنها) را مستقیم و غیر مستقیم ناشی از تحریمها بدانیم. ایران در مورد حل مسائل اساسیای چون تامین سوخت استاندارد، مناقشههای زیستمحیطی بین المللی (مثل دریاها و رودخانههای مرزی و ریزگردها)، ارتقای سبز سیستمهای حمل و نقل و غیره بطور مستقیم از تحریمها لطمه خوردهاست. اما مهمتر از آن سواستفادههای اقتصادی داخلی از وضعیت تحریمهاست که بر شدت تخریبها میافزاید. دنبال کردن منافع از قبل تحریمها، بیشتر بصورت کانالیزه شدن اختصاصی پول و اشتغال در مسیر ساخت و سازها (انبوه سازی، جاده و سد سازی غیر ضروری) یا واردات و توزیع کالاهای بیکیفیت و غیرضروری نمایان است. در حالیکه اولی تخریب فیزیکی سرزمین را هموار میکند، دومی، میل به مصرفگرایی بیحد را افزایش میدهد و با تخریب باورها و ارزشهای محیطزیستی همراه است. در هر دو صورت برایند عمل، افزایش منفعتگرایی و در نتیجه بروز مسائل محیطزیستی است.